Jedan od rijetkih prevedenih Osmanskih deftera Bosanskog sandžaka, popis iz 1604. godine (prevod i izdanje na bosanskom jeziku “Bošnjački institut” Cirih).
Zanimljiv je ovaj Opširni popisni defter iz 1604. godine i za stanovnike Donje Gračanice i okolnih naselja. Iz njega saznajemo imena stanovnika tadašnje Gradčanice, pripadnike Crkve bosanske, ali i imena prvih stanovnika Gračanice koji su primili islam.
Iz popisnog deftera 1468/69, prvog poslije pada srednjovjekovne Kraljevine Bosne pod Osmansku vlast, saznajemo da je Gradčanica imala 82 kuće (Zenica je imala 84 kuće), sa 19 neoženjenih, te prihod od 8.716 akči, a zidari i tesari, njih 8 iz Gradčanice, su oslobođeni poreza, zato što održavaju i popravljaju Vrandučku tvrđavu. Njihova imena su:
Ružan-sin Radoslavov, Vladić-sin Radosavov, Radič- sin Borđin, Božetko- sin Živkov, Milovac-sin Radihnin, Vukosav- sin Kovačev, Radin-sin Dobrogostov i Vukov-sin Vekićev.
Pečuj je tada imao 7 kuća.
U čitavom Bosanskom sandžaku tada je bilo 332 islamske kuće i 37.125 kršćanskih.
Već u popisnim defterima 1485. i 1489. godine, Gračanica ima 112 poreskih obveznika.
U defteru iz 1604. godine Gračanica ima 137 vlasnika baština i prihod od 18.100 akči.
Imena tadašnjih stanovnika i njihovih očeva, dida i pradida su bila:
Husejin, Jusuf, Balija, Ejnehan, Širmerd, Timurhan, Hasan, Osman, Firuz, Uvejs, Alija, Davud, Luftija, Mehmed, Vukov, Radoš, Sulejman, Strahinja, Murad, Behram, Velija, Vladoja, Nezir, Sarudžin, Sefer, Bajazid, Božidarov, Ilijas, Hizir, Stipan, Mezid, Radonja, Martin, Ismail, Ajnija hudovica, Mizir, Ibrahim, Matijaš, Pervan, Mihal, Nesuh, Radmilo, Safer, Džafer, Vladić, Vukas, Omer, Pavel, Fehrad, Radin, Abdurahman, Vučehna, Veledhan, Firuz, Radica, Cvitkov Vukmir, Cvitoja, Marko, Ilijas, Božidar, Mustafa, Berrak, Bešir, Turan, Memija, Radonja, Radovan, Obrad, hudovica Vahinja, Behlul, Juraj, Malkoč, Kurd, Ivan, Cvijiša, Radul, Vladoslav, Ismail, Radihna, Božičko, Radul, Pavel, Ivaniš, Radica, Vukosav, Mahmud, Ostoja, Crna (Ferhadova), Pervan, Drugačija, Radivoj, Ahmed, Milobrad, Dimitr, Matija, hudovica Čavka, hudovica Miluše, Durud, Kurd Alija, Širmerd, Radešin, Timurhan, Abdullah, Cvijin, Davud, Vladosav, Luftija, Božidar, Radak, Radko, Alagoz, Pavkov, Radojev, Milešin, Vukmil, Safija, Emina, Matija, Vukas, Halil, Milak, Radič, Sufi-Mahmud, Davud, Bešir, Džafer, Memi, Durud, Veledhan, Hajdar, Derviš, Hurem, Ramadan, Hubijar, Divana (kći Mehmeda), Milašin, Vukša, Emina hatun (kći spahije Bešira) vlasnik zemina Kraljevina sa prihodom od 100 akči.
U Bosanskom sandžaku je, po ovom popisnom defteru bilo 64.721 kuća, od toga 45.941 muslimanskih i 18. 891 kršćanskih kuća.
U samoj kasabi Zenica je bilo 90 muslimanskih kuća i 3 kršćanske (ukupno 93).
Primjeri prelaska na islam iz popisa 1604. godine u Gradčanici:
baština Alije – sina Vukova;
baština Alije – sina Pavkova;
baština Hasana-sina Radojeva;
baština Vukomila Vladojeva, u posjedu Husejna-sina Vučehnina;
baština Cvijiše Vlčetina, u posjedu Alije-sina Radanova;
baština Marka Radojeva – u posjedu Ilijasa-sina Markova itd.
Spomenute gračaničke mahale i baštine:
Grabska, Jezerovo, Brezovo, Mokrovica, Kraljevina, zemlja Vrhovina, krčevina Međuričje, čifluk Sufi Ilijasa, baština zvana Paluča.
Iz knjige “Gračanica između Vranduka i Bilinog polja”, Asim Kadrić.
Kontakt sa portalom Zenicablog možete ostvariti:
email: [email protected]
Viber poruke: +387 60 355 8888
Facebook Inbox: https://www.facebook.com/Zenicablog/
Twitter: https://twitter.com/Zenicablog2010
